هیچگاه زمین از حجت خدا خالی نیست....
هیچگاه زمین از حجت خدا خالی نیست....
ثقة الاسلام کلینی با سند خود از ابن طیّار روایت می‌کند
قالَ: سَمِعْتُ أبَا عَبداللهِ علیه‌السّلام یقُولُ: لَوْ لَمْ یَبْقَ فِی الارضِ إلاّ اثنانِ لَکانَ اَحدُهُما الحُجَّةَ.[1]
«ابن طیّار می‌گوید: از حضرت صادق علیه‌السّلام شنیدم که می‌فرمود:
اگر در روی تمام زمین باقی نماند مگر دو نفر یکی از آنها حجّت خدا خواهد بود».
و نیز با دو سند دیگر یکی از حمزة بن طیّار و دیگری از محمّد بن عیسی از حضرت صادق علیه‌السّلام روایت کرده است که فرمود:
لَوْ بَقِیَ اثْنانِ لَکانَ اَحَدهما الحُجَّةَ عَلی صَاحِبَهِ. [1]
«اگر دو نفر بمانند، یکی از آنها حتماً حجّت خدای بر آن دیگری خواهد بود».
و نیز با سند خود از کرّام روایت کند که
قالَ: قالَ أبُو عَبدِاللهِ علیه‌السّلام:
لَوْ کَانَ النّاسُ رَجُلَیْنِ لَکانَ أَحَدهُمَا الاءمامَ. إنَّ آخِرَ مَن یَمُوتُ الاءمامُ لِئَلاّ یَحْتَجَّ أَحَدٌ علی اللهِ عَزَّ وَجَلَّ أنَّهُ تَرَکَهُ بِغَیْرِ حُجَّةٍ لِلّهِ عَلَیْهِ. [2]
«حضرت صادق علیه‌السّلام فرمودند: اگر مردم منحصر در دو نفر گردند هر آینه یکی از آنها امام خواهد بود. و از آن دو نفر آن که دیرتر بمیرد امام خواهد بود به علّت آنکه هیچ کس بدون حجّت الهیّه نباشد و در مقابل پروردگار ادّعا نکند که مرا بدون راهنمائی که مرا به سوی تو دعوت کند گذاردی».
و نیز از یونس بن یعقوب از حضرت صادق علیه‌السّلام روایت کرده که
قالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ:
لَوْ لَمْ یَکُنْ فِی الارضِ الاّ اثْنانِ لَکانَ أَحَدُهُما الحُجَّةَ.[2]
نکتة سوّم: آن است که رسول خدا می‌فرماید:
لاَ تَخْلُو الارضُ مِنهُمْ «هیچگاه زمین از امام خالی نیست». به مُفاد این جمله روایاتی وارد است.
محمّد بن یعقوب کلینی با سند خود از حسین بن أبی العلاء روایت می‌کند
قالَ: قُلْتُ لابی عَبدِاللهِ علیه‌السّلام: تَکُونُ الارضُ لَیْسَ فِیها إمامٌ؟ قالَ: لاَ قلتُ: یَکونُ إمامانِ؟ قالَ: لا، الاّ وَ أَحَدُهُما صامِتٌ.[3]
«می‌گوید: به حضرت امام جعفر صادق علیه‌السّلام عرض کردم: آیا می‌شود در زمین امام نباشد؟ فرمود: نه. گفتم آیا می‌شود در روی زمین دو امام باشد؟ فرمود نَه، مگر آنکه یکی از آنها ساکت بوده و زمام امور را در دست نگیرد».
و نیز با سند خود از اسحاق بن عمّار روایت کرده است ع
َن أبِی عَبداللهِ علیه‌السّلام قالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ: إنَّ الارضَ لاَ تَخْلُو إلاّ وَ فیها إمامٌ کَیما إن زادَ المؤمنُونَ شَیئاً رَدَّهُمْ وَ إنْ نَقَصُوا شَیئاً أئِمَّةٌ لَهُمْ.[3]
«می‌گوید: از حضرت صادق علیه‌السّلام شنیدم که می‌فرمود: هیچگاه روی زمین از امام خالی نخواهد بود، برای آنکه اگر مؤمنین در امری از امور زیاده روی کنند آنها را به جای خود در درجة اعتدال برگرداند، و اگر در امری از امور کوتاهی کنند و نقصانی به بار آورند آن نقیصه را برای انان تمام کند و آنان را معتدل نماید».
و نیز با سند خود از عبدالله بن سلیمان عامری از حضرت صادق علیه‌السّلام روایت کرده است که فرمود:
مَا زَالَتِ الارضُ إلاّ وَ لِلهِ فیهَا الحُجَّةُ، یُعَرَّفُ الحَلاَلَ وَالحَرَامَ وَ یَدْعُو النَّاسَ إلی سَبِیلِ اللهِ.[4]
«هیچ وقتی از پیدایش زمین تا به حال نگذشته است مگر آنکه زا برای خدا در آن حجّتی بوده است که حرام و حلال خدا را به آنها تعلیم دهد و مردم را به راه خدا بخواند».
و نیز با سند خود از ابن مسکان از أبوبصیر عَن أَحَدِهِما عَلیهِما السّلامِ روایت کرده است
قالَ: قَالَ: إنَّ اللهَ لَمْ یَدَعِ الارضَ بِغَیْرِ عالِمٍ، وَ لَوْ لاَ ذَلِکَ لَمْ یُعرَفِ الحَقُّ وَالبَاطِلُ.
«أبو بصیر می‌گوید: حضرت امام محمّد باقر یا حضرت امام جعفر صادق علیهما السّلام فرمودند: خداوند زمین را یَله و بدون عالم قرار نمی‌دهد و رها نکرده و اگر چنین نبود حقّ و باطل شناخته نمی‌شد.»
و نیز با سند خود از علیّ بن أبی حمزه از أبوبصیر از حضرت صادق علیه‌السّلام روایت می‌کند که
قَالَ: إنَّ اللهَ اَجَلُّ وَ أعظَمُ مِن اَن یَتْرُکَ الارضَ بِغَیْرِ إمامٍ عادِلٍ.[4]
«فرمود: خداوند بزرگتر و بلند مرتبه‌تر است از آنکه زمین را بدون امام عادل رها و یَله بگذارد».
نکتة چهارم آنکه رسول خدا فرمود:
وَ لَوْ خَلَتْ لَساخَتْ بِأهْلِهِا
«اگر زمین از امام تهی باشد تمام اهلش را به کام خود فرو خواهد کشید».
ثقة الاسلام کلینی با سند خود از علیّ بن راشد از حضرت أبوالحسن (یعنی حضرت علیّ بن موسی بن جعفر علیهم السّلام) روایت کرده است که
قَالَ: قُلْتُ لابی عَبْدِاللهِ علیه‌السّلام: أتَبقَی الارضُ بغَیْرِ إمامٍ؟ قالَ: لَوْ بَقِیتِ الارضُ بِغَیرِ إمامٍ لَسَاخَتْ.[5]
«می‌گوید: از آن حضرت سؤال کردم: آیا زمین بدون امام باقی خواهد بود؟ فرمود: اگر زمین بدون امام باشد فرو خواهد رفت».
و نیز با سند خود از محمّد بن فضیل از حضرت امام رضا علیه‌السّلام روایت کرده است
قالَ: قُلْتُ لَهُ: اَتَبقَی الارضُ بِغَیْرِ إمامٍ؟ قالَ: لاَ. قُلْتُ: إنّا نُروی عَنْ ابِّی عَبدالله علیه‌السّلام أَنَّها لا تَبقَی بِغَیرِ إمامٍ إلاّ أنْ یَسْخَطَ اللهُ تَعالی علی أهْلِ الارضِ أوْ عَلَی العِبادِ. فَقالَ: لاَ. لاَ تَبقَی إذاً لَسَاخَت.[5]
می‌گوید: به حضرت رضا علیه‌السّلام عرض کردم: آیا زمین بدون امام باقی خواهد بود؟ فرمود: نه. عرض کردم: به ما از حضرت صادق علیه‌السّلام روایت نموده‌اند که فرموده است: زمین به غیر امام باقی نخواهد بود مگر آنکه غضب خدا بر زمین یا بر بندگانش فرود آید. حضرت فرمود: اصلاً بدون امام نمی‌ماند، و در این صورت زمین اهلش را در کام خود فرود خواهد کشید».
و نیز با سند خود از أبوهراسه از حضرت امام محمّد باقر علیه‌السّلام روایت کرده است
قَالَ: لَو أنَّ الاءمامَ رُفِعَ مِنَ الارض ساعَةً لَماجَتْ بِأهْلِها کَما یَمُوجُ البَحْرُ بِأهْلِهِ.[6]
«حضرت باقر فرمود: اگر یک ساعت امام از روی زمین برداشته شود زمین مانند موجی که در دریا پدید آید و همة مسافران کشتی‌ها را غرق کند به موج درآمده و تمام افراد ساکن روی خود را هلاک خواهد نمود».
و همچنین با سند خود از معلَّی بن محمّد از وَشّاء روایت کرده است
قَالَ: سَأَلْتُ أَبَالحَسنِ الرِّضا علیه‌السّلام: هَلْ تَبْقَی الارْضُ بِغیِرِ إمامٍ؟ قالَ: لاَ. قُلْتُ: إنَّا نُروی أنَّها لا تَبقَی إلاّ أن یَسْخَطَ اللهُ عَزَّوجَلَّ عَلی العِباد؟ قالَ: لا تَبقی إذاً لساخَت[6].
«وشّاء می‌گوید: از حضرت رضا علیه‌السّلام پرسیدم: آیا زمین بدون امام باقی خواهد بود؟ فرمود: نَه. گفتم: به ما چنین روایت کرده‌اند که زمین بدون امام نمی‌شود مگر آنکه خدا بر بندگان خود غضب کند. فرمود: اگر زمین بدون امام باشد تمام اهل خود را فرو خواهد برد».
نکتة پنجم آنکه رسول خدا می‌فرماید:
وَ أَنَّکَ لاَ تُخْلِی الارضَ مِن حُجَّةٍ لَکَ علی خَلْقِکَ ظَاهِرٍ لَیْسَ بِالمُطاعِ أوْ خَائِفٍ مَغْمُورٍ. تا آنکه می‌فرماید: أُولَئِکَ الاقَلُّونَ عَدَداً الاعظَمُونَ قَدْراً عِندَاللهِ.
«و بار پروردگارا تو زمین را ازحجّت و امام بر بندگانت خالی نمی‌گذاری یا حجّتی که ظاهر باشد در میان مردم ولی مردم از او پیروی نکنند، یا حجّتی که غایب باشد از میان مردم و ترسناک... این حجّتها چقدر کم‌اند و چقدر درجه و مقام آنها نزد پروردگار بزرگ است»
به نقل از همت:
{روایت معروف اگر حجت در روى زمین نباشد، زمین، مردم را به کام خود فرو مى کشد
"لولا الحجة لساخت الارض بأهلها"
لولا الحجة لساخ عالم الامکان بأهله
لولا الحجة لماجت الأرض بأهلها
لولا الحجة لساخت الارض بمن فیها
لولا الإمام لساخت الأرض بأهلها(یعنی لساخ العالم کله ولولا الحجة لما بقی على صلاحه ولتلاشى العالم)
و...
و...
"بیمنه رزق الوری و ببقائه بقیت الدنیا و بوجوده ثبتت الأرض و السماء"}
[1] «اصول کافی» ج 1 کتاب الحجّة ص 179
[2] اصول کافی ج1 کتاب الحجه ص180.
[3] همان کتاب، ص 178
[4] «اصول کافی» ج 1، ص 178
[5] «اصول کافی» ج 1، ص 179
[6] «اصول کافی» ج 1، ص 179
