احکام بانوان در قالب پرسش و پاسخ (3) شش درس سوم

 احکام بانوان

 در قالب پرسش و پاسخ 

تدوین گنندگان : اعضای حلقات صالحین 

پایگاه مقاومت بسیج صدیقه کبری (س) شهرستان مرند

ناظر اجرایی و راهنما :خانم سقایی"منظر" 

تایپیست و ویراستار: خانم امین آبادی"مهدیه"

خــرداد ماه 1393

 *********************************************************************************************************************************************************

زکات ،حج ؛ امر بمعروف و نهی از منکر ،جهاد و دفاع در اسلام ،

 خرید و فروش ، اجاره             

*******************

درس سیزدهم........................ زکات

بکوشش: «خانم کلثوم ریش سفید»

1-   حد نصاب که در زکات نام برده می شود،یعنی چه؟

به آن مقدار از اموال گفته می شود،که به حد نصاب رسیده که زکات به آن تعلق می گیرد؛

مثلاً غلات اگر به هشتاد و پنج کیلوگرم برسد به حد نصاب رسیده و زکات به آن تعلق می گیرد و باید زکات آن را داد و کمتر از این زکات ندارد.

2-    زکات گندمی که هم از آب باران و هم از آب چاه استفاده می کند،چیست؟

هر گاه آبیاری آن به هر دو صورت انجام پذیرد،زکات نصف آن  و نصف دیگرش       محاسبه می شود.

3-    شخصی که پنجاه رأس گاو  می خرد و پس از نه ماه آنها می فروشد،آیا زکات به عهده اوست؟

خیر،چون دام و حیوانات باید یک سال یا به قولی یازده ماه،از مالکیت آن گذشته باشد،در این صورت زکات تعلّق می گیرد؛پس چون بعد از نه ماه فروخته،زکات به آن تعلّق نمی گیرد.

4-     حساب کنید،زکات پنجاه مثقال طلای مسکوک چقدر است؟

                                             زکات     ۱۵ مثقال  

                                                                         X           50  

                   

5-   آیا حد نصاب قبل از کم کردن مخارج محاسبه می شود یا بعد از آن؟

به فتوای برخی از مراجع معظّم تقلید،ابتدا مخارج را کسر می شود  و بعد از کسر مخارج اگر به حد نصاب رسید،زکات واجب می شود.

درس چهاردهم......................... حج

بکوشش: «خانم الهه تاری زاده»

1-    چرا حج واجب شده است؟

کعبه نماد وحدت و یکپارچگی امت اسلامی است،خداوند این مکان را به عنوان جلوه ای از قدرت و توان خویش به نمایش گذاشته و همه را به سوی آن دعوت کرده است،تا آن را قبله گاه خود قرار دهند و وحدت و یکپارچگی امت برقرار بماند و آئین توحید که همه را به سوی وحدت و یکپارچگی دعوت می کند لطمه نبیند و از بین نرود؛مراسم حج بر هر مسلمانی که توان مالی و جسمی داشته باشد،لازم و واجب است و هر مسلمانی که واجد شرایط باشد،باید به این آزمایشگاه بزرگ الهی سر بزند که موجب یک نوع طهارت و پاکیزگی روحی است.

2-    حج بر چه کسانی واجب شده است؟

1)بالغ باشد. 2)عاقل و آزاد باشد. 3)به خاطر رفتن به حج ناگریز به کار حرام یا ترک واجبی که اهمّیّتش از حج بیشتر است؛نباشد. 4)مستطیع باشد؛توان مالی کافی داشته باشد،پس از بازگشت سرمایه ی کافی در اختیار داشته باشد و از نظر جسمی سالم بوده تا اعمال خود را به جا آورد و از آزادی و امنیّت برخوردار باشد.

3-    آیا به جای حج می توان کار هایی خیر انجام داد؟

شخصی که حج بر او واجب شده،توان مالی و جسمی دارد،نمی تواند حج خود را ترک کند و پول آن را به راهی خیر مصرف نماید.

4-    پس از احرام چه کار هایی بر انسان حرام است؟

کار هایی که بر محرم،حرام است،بیست و پنج مورد است که چهار مورد آن مخصوص آقایان

و دو مورد آن مخصوص خانم ها و بقیه مشترک است.

آنچه بر مردان حرام است: پوشیدن لباس دوخته،پوشیدن چیزی که تمام روی پا را بپوشاند، پوشاندن سر،سایه قرار دادن بالای سر

آن چه بر زنان حرام است: پوشیدن زینت و زیور آلات ولی بیرون آوردن زیور آلاتی که قبلاً به طور معمول می پوشیده،لازم نیست،پوشاندن صورت

محرمات مشترک بین زن و مرد: شکار حیوانات صحرایی،آمیزش و هم خوابی،خواندن عقد ازدواج،استمناء،استعمال عطر،سرمه کشیدن،نگاه کردن به آئینه،فسوق و دروغ گفتن،جدال و درگیری،بدست کردن انگشتر و رنگ کردن مو برای زینت،روغن مالی کردن بدن،بیرون آوردن خون از بدن،ناخن گرفتن،کندن یا کشیدن دندان،کندن یا قطع کردن درختان اطراف مکّه،به همراه داشتن اسلحه،ازاله کردن مو از بدن،شاهد برعقد  ازدواج بودن.

5-    چه اعمالی در منا واجب می شود؟

پس از طلوع آفتاب روز دهم ذیحجه به طرف منا می رود و جمره عقبه را هفت بار سنگ می زند که باید هر کدام به هدف بخوردند و اگر نخورند،تکرار می کند؛آنگاه در مسلخ قربانی می کند و در قربانی کردن لازم نیست،حتماً خود شخص باشد بلکه می تواند نایب بگیرد،پس از قربانی اگر شخص،سال اول حج اوست و مرد است،سر می تراشد و از احرام بیرون می رود و اگر بار دوم یا سوم اوست می تواند،سر بتراشد و یا این که مقداری از ناخن خود را بگیرد و یا موی خود را کوتاه کند و بدین وسیله از احرام خارج می شود ولی زنان فقط تقصیر می کنند و مقداری از ناخن خود را می گیرند.

بقیه اعمال منا: بیتوته در منا و رمی جمرات سه گانه می باشد.

درس پانزدهم........... امر به معروف و نهی از منکر

بکوشش: «خانم ها لیلا ستاری و هانیه عبدل علی پور»

1-    امر به معروف و نهی از منکر واجب است یا مستحب؟

واجب است.

2-    شرایط امر به معروف و نهی از منکر،چگونه است؟

این کار واجب دارای شرایطی است که باید به آن ها توجّه شود.این ها عبارتند از:

1)شخص بایدمعروف و منکر را به خوبی بشناسد تا بتواند درباره ی او دستوری صادر کند. در این صورت کاری که انسان نمی داند که انجامش واجب یا حرام است،نمی تواند نسبت به آن امر یا نهی کند.

 2)احتمال بدهد که نصیحت او اثر بخش است و اگر مطمئن باشد که اثری ندارد،واجب نیست.

 3)شخص گناه کار و قانون شکن اصرار به تکرار آن عمل داشته باشد و اگر کمی یقین کند که دیگر تکرار نخواهد کرد،لازم نیست به او امر یا نهی کند.

 4)امر به معروف و نهی از منکر،سبب ضرر جانی یا آبروئی و یا دیگری نباشد.

3-    آیا سرزنش گناه کار در حضور دیگران صحیح است؟

کسی که می خواهد امر به معروف و نهی از منکر کند باید دلسوزانه عمل نماید و مراقب باشد که در حضور دیگران گناهکار را سرزنش نکند،قصد و هدف خود را برای رضایت خداوند خالص گرداند و کار را برای خدا انجام دهد،نه آن که از روی انتقام یا ناراحتی و نارضایتی از مجرم باشد.

4-    آیا هر کس می تواند گناهکار و مجرم را مجازات کند؟

خیر. با مجرم و گناه کار باید برخورد قانونی شود و بر اساس مقررات شرعی و اجتماعی،مجازات گردد و این مجازات باید توسط محاکم قضایی انجام بگیرد نه آن که هرکس خودش اقدام کند.

5-    در ابتدا با شخصی که خطائی از او سرزده چه باید کرد؟

امر به معروف و نهی از منکر دارای مراحلی است که اگر مقصود و هدف انسان در    مرحله ی اول تأمین شود،دیگر نوبت به مرحله بعد نمی رسد.

در مرحله ی اول: گناه کار با بی توجّهی و بی اعتنایی دیگران نسبت به او آگاه شود و کار خود را ترک کند.

درس شانزدهم............ جهاد و دفاع در اسلام

بکوشش: «خانم ها رقیه کلانتری،طاهره کلانتری»

1-    تفاوت جهاد و دفاع چیست؟

تلاش برای پیشبرد اسلام و مبارزه با کسانی که از پزیرش آن سر باز زده اند،«جهاد» نام دارد. دارای تاکتیک ها و شیوه ه ای ویژه ای است که فقط به امر پیامبر اکرم (ص) و جانشینان وی که از هر گونه لغزش و اشتباه در امان هستند،عملی شود و اختصاص به زمان حضور معصومان (ع) و در زمان ما ، که عصر غیبت امام معصوم (ع) است ، واجب نیست. نوع دیگر مبارزه با دشمنان که «دفاع» نام دارد،حق مسلّم همه ی مسلمانان است که در هر زمان و در هر جای عالم که مورد هجوم دشمنان قرار گرفتند،یا آئین و مذهبشان در خطر بود،برای حفظ جان و آئین خود،باید با دشمنان بجنگند و زمینه اصلاح جامعه و کمال افراد انسانی را فراهم آورند.

2-    دفاع از مکتب دشمن چیست؟آن را تو ضیح داده و مثال بزنید.

اسلام با کسانی که در اندیشه توطئه و خیانت و تشکیل پیمان های نظامی و اقتصادی و سیاسی علیه اسلام اند،برخورد می کند و با آن ها وارد جنگ می شود تا توطئه ها را خنثی سازد؛مانند آن که تحصیل و استخدام دولتی،مربوط به شاهزادگان و موبدزادگان بود و فرزندان کشاورزان و کارگران این حق را نداشته اند،ولی پس از تسلّط حکومت اسلامی بر ایران،تمام این امتیازات لغو گردید

3-    اگر دشمن به کشور های اسلامی حمله کند،وظیفه مسلمان چیست؟

دفاع حق همه ی مسلمانان در همه ی زمان ها و مکان هاست و در هر نقطه ای که دشمن بخواهد به کشور های اسلامی و حریم اسلام تجاوز نماید،بر هر زن و مرد لازم است که به مبارزه برخاسته و از دادن مال و جان دریغ نورزد.

4-    آیا اگر دفاع منجر به قتل مهاجم شود،باید اقدام کرد؟

بله؛همان طور که باید به تجاوزگران مرزهای اسلامی حمله کرد،به کسانی هم که دزد مال و ناموس انسانند،باید حمله نمود و جلو آن ها را باید گرفت،هر چند که پیامدش مرگ مهاجم باشد.

5-    همسایه ای که ناموس دیگران را مورد تجاوز قرار می دهد و با نگاه به خانه آن ها حرمت ایشان را می شکند،چگونه است و باید با او چگونه برخورد کرد؟

کسی که به خانه مردم نگاه می کندو ناموس مردم را مورد تجاوز خود قرار می دهد و حریم آن را می شکند،باید از او جلو گیری کرد.

درس هفدهم ...............خرید و فروش

بکوشش: «خانم فاطمه نیرومند»

1-    خرید و فروش اشیاء نجس چه صورت دارد؟

حرام است.

2-    خرید و فروش ابزار قمار چگونه است؟

حرام است.

3-    در چه صورت می توان معامله را فسخ نمود؟

1)جایی که خریدار و فروشنده که با هم معامله کرده اند،از هم جدا نشده اند.(خیار مجلس)

 2)آن که هر یک از طرفین مغبون شده باشد.(خیار غبن)

 3)طرفین قرارداد کنند که به کلی یا تا مدتی معین حق فسخ معامله را داشته باشند.( خیار شرط)

4)فروشنده و خریدار  مال خود را بهتر از آن چه هست نشان دهد.(خیار تدلیس) 5)خریدار یا فروشنده شرط کنند که کاری انجام دهند،ولی به آن شرط عمل نکنند.(خیار تخلف شرط)

 6)در جنس و یا عوض آن عیب باشد.(خیار عیب)

 7)معلوم شود مقداری از جنسی را فروخته اند،مال دیگری است و طرف راضی نیست.(خیار شرکت)

 8)فروشنده خصوصیاتی از جنس خود بگوید که مشتری ندیده و بعد معلوم شود،چنین نبوده.(خیار رؤیت)

 9)مشتری قیمت کالا را که نقد خریده تا سه روز ندهد و فروشنده هم جنس را تحویل ندهد و شرطی هم در این باره نکرده باشند.(خیار تأخیر)

 10)حیوانی را خریده باشد که خریدار تا سه روز می تواند،معامله را فسخ کند.(خیار حیوان)

 11)فروشنده نتواند جنس را که فروخته تحویل دهد.(خیار تعذّر تسلیم)

4-    در چه صورت خرید و فروش مباح است؟

آن معاملاتی است که از طرف شرع دستور خاصی نرسیده است؛مثل فروش دو جنس با هم و گرفتن زیادی : مانند این که یک من برنج را به دو من گندم بفروشد.

5-    ربا یعنی چه؟آن را توضیح داده مثال بزنید.

ربا یعنی زیادی گرفتن و تحقق این امر سه شرط دارد:

1)آن که در یک معامله یک طرف بیشتر از طرف مقابل بگیرد.

 2)دو جنسی که با هم مبادله می کنند باید از یک جنس باشند؛مثل اینکه یک من گندم به دو من گندم بفروشد ولی اگر از دو جنس مختلف باشند،ربا به وجود نمی آید؛مثل اینکه یک من برنج به دو من گندم بفروشد.

 3)آن که عوضین از اجناس کیلی یا وزنی باشند.

درس هیجدهم.................. اجاره

بکوشش: «خانم فاطمه نیرومند»

1-    اجاره را تعریف کنید و مثال بزنید.

ملکی که انسان در اختیار دارد می تواند به دیگری اجاره دهد؛مثلاً بگوید ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگوید قبول کردم.

2-    آیا ملک دیگری را بدون اجازه ی صاحبش،می توان اجاره داد؟

خیر؛باید صاحبش رضایت داشته باشد.

3-    آیا اضافه گرفتن در قرض با شرط قبلی صحیح است؟

خیر،صحیح نیست؛ولی اگر بدهکار بدون شرط قبلی و درخواست طلبکار مقداری اضافه بر بدهی خود بپردازد،در این صورت این مقدار اضافی بلااشکال است؛بلکه این کار استحباب است،زیرا راهی است برای تشویق کردن دیگران به قرض دادن بدون ربا.

4-    در قرض بی مدت،قرض دهنده چه وقت می تواند تقاضای پرداخت مال خود را کند؟

هر زمان می تواند طلب خود را درخواست کند.

5-    اگر امانت تلف شود،حکم آن چیست؟

اگر امانت سرقت شود و از بین برود،در صورتی که در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد،باید عوض آن را به صاحبش بپردازد ولی اگر کوتاهی نکرده و از بین رفته،ملزم به پرداخت آن نیست؛ولی بهتر است عوض آن را بپردازد.

6-    سر قفلی یعنی چه؟

سر قفلی به پولی گفته می شود که به شخص دیگری بدهد تا خانه یا مغازه ای که در اجاره اوست به وی واگذار کند،در این صورت شخصی که مدت اجاره اش تمام شده حق ندارد از صاحب ملک پولی دریافت کند تا مغازه را تخلیه نماید.

7-    در چه موقعی شخص می تواند سر قفلی را بگیرد؟

اگر محلی را از کسی اجاره کرده و حق داشته باشد آن را به دیگری اجاره دهد و مدتی که استفاده کرده ملک ترقی نموده،می تواند آن محل را به دیگری،به همان مبلغ اجاره دهد و سر قفلی بگیرد.