نگاهی گذرا به تاریخچه کومله
نگاهی گذرا به تاریخچه کومله
کومله (در کردی: کومه‌له = انجمن و گروه) سازمانی چپگرا در کردستان ایران است.[۱] این سازمان از مخالفان جمهوری اسلامی است و پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران با نیروهای جمهوری اسلامی وارد مبارزه
مسلحانه شد.
سه جریان زیر با نام کومله درکردستان ایران فعالیت می‌کردند:
کومله - سازمان کردستان حزب کمونیست ایران - دبیرکل ابراهیم علیزاده
کومله - حزب کومه له کردستان ایران - دبیرکل عبدالله مهتدی
کومله - سازمان زحمتکشان کردستان - دبیرکل عمر ایلخانی زاده
تاریخچه
در سال ۱۳۵۷، سه گروه چپگرا در هم ادغام شدند و کومله (سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران) را بنیانگذاری کردند:
گروه انقلابی زحمتکشان کردستان ایران.
گروه چاوه: که شیرین بهاره (فرزند امام جمعه مریوان)، فواد مصطفی سلطانی ( فرزند خان روستای آلمانه)، صدیق کمانگر (قاضی دادگستری و فرزند یک خان کامیارانی) از مهمترین و مشهورترین اعضای این گروه بودند که تا سال ۱۳۵۶ خورشیدی تعداد اعضای آن در مریوان به ۴۸ و در سنندج به ۱۰۰ نفر می‌رسید. این گروه پیرو اندیشه مائویسم بودند.
اتحادیه کشاورزان: در سقز، محمد حسین کریمی، که رابطه خوبی با شیوخ و خانواده‌های آیینی داشت، این اتحادیه را تاسیس کرد. پس از مرگ وی در ۲۶ بهمن ۱۳۵۷، شیخ عزالدین حسینی (امام جمعه مهاباد) رهبری این اتحاد را بر عهده گرفت.
در تاریخ ۱۱/۶/۱۳۶۲ کومله با محفل سهند به رهبری منصور حکمت متحد شده و حزب کمونیست ایران را تشکیل داد، در این میان کومله بخش اصلی و موثر در تشکیل این حزب بود و از آن پس کومله بعنوان سازمان کردستان حزب کمونیست ایران سازمان یافت. از سال ۱۳۷۰ یک زنجیر انشعاب در حزب کمونیست ایران رخ داده‌است.
نخستین انشعاب توسط منصور حکمت رخ داد. گروه انشعابی حزب کمونیست کارگری ایران راتشکیل دادند. بقیه افراد تحت عنوان حزب کمونیست به فعالیت خود ادامه دادند. بعدها حزب کمونیست کارگری نیز دچار انشعابات دیگری شد و از دل آن احزاب زیر بوجود آمد: حزب کمونیست کارگری، اتحاد سوسیالیستی کارگری، حزب کمونیست کارگری ایران-حکمتیست، حزب اتحاد کمونیسم کارگری.
گروهی که با منصور حکمت همرا نشده و تحت عنوان حزب کمونیست ایران فعالیت می‌کردند خود دچار انشعابات دیگری شدند. این گروه اکنون در قالب شش سازمان متفاوت فعالیت می‌کنند. (سازمان کردستان حزب کمونیست ایران (کومله)، دبیر کل آن ابراهیم علیزاده نام دارد.
کنگره پانزدهم (سازمان کردستان حزب کمونیست ایران (کومله) نیمه اول مرداد ماه ۱۳۹۱ برابر با ژوئیه ۲۰۱۲ بر‌گزار گردید. در این کنگره ۱۹ نفر بعنوان عضو اصلی کمیته مرکزی و سه نفر به عنوان اعضای علی‌البدل انتخاب شدند.
انشعاب دوم به رهبری عبدالله مهتدی صورت گرفت که فعالیت‌های سیاسی خود را زیر عنوان "کومله- سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران" و نهایتاً " حزب کومله کردستان ایران" ادامه دادند: دبیر کل آن عبدالله مهتدی می‌باشد.
سازمان زحمتکشان کردستان (کومله) که دبیرکل ان عمر ایلخانیزده نام دارد.
حزب سوسیال دمکرات کردستان - کومله که دبیر کل آن عبدالله کهنه پوشی است.
