رسالت مداحان اهل بیت (ع)
رسالت مداحان اهل بیت (ع)
مقدمه: یکی ازجلوه های روشن محبت وپیوند مردم ایران اسلامی با اهل بیت پیامبراسلام (ص)برپایی آیین های مذهبی، مجالس مداحی ونوحه خوانی است.
مداحی یک هنرمذهبی است که درفرهنگ شیعه جایگاه والا ومخاطبان فراوانی دارد. شعرهای مداحی اگرازمحتوای عا لی وشیوایی ادبی برخوردارباشد بسیار تاثیرگذاروفرهنگ ساز است،
چرا که به واسطه مداحی دلها متوجه اهل بیت علیهم السلام می گردد، عشق ها واحساس ها برانگیخته می شود وازاین رهگذرپایه های اعتقادات دینی وباورهای مردم استحکام می یابد و پیوند معنوی وعاطفی شیعیان باخاندان عصمت وطهارت قوی تروعمیق ترمی گردد.
راستی مداح اهل بیت کیست؟ و رسالت آن چیست؟ مداح نمونه باید دارای چه خصوصیات وویژگیهای باشد؟ چه آفاتی این آیین مقدس را تهدید می کند؟ چگونه باید ازشیوع انحرافات وتحریفها دراین عرصه پیشگیری نمود.
مادراین نوشتاربرآنیم تابه این پرسش ها پا سخ دهیم، امیدکه مفید، موثرومقبول افتد.
مفهوم شناسی: رسالت، مدح، مداح، اهل بیت .
*رسالت:رسالت، اسم است درلغت به معنای پیام، پیام آوری، پیام بردن و وظیفه آمده است1
1.مقصود ازرسا لت مداحان، این است که آنها وظیفه دارند با خواندن اشعارومرثیه درمجالس جشن و سوگواری اهل بیت علیهم السلام فضیلتها یا مظلومیت آن حضرات را برای مردم بازگو نمایند
2. شخصیت وسیره متعالی آنان را به مردم بشناسانند
3. آنکه ایستاده درکنار منبر درمجالس، یا روان درکوی وبازار، به شعرمدایح اهل بیت یامصائب آنان را به آواز بخواند
4. مداح دراصطلاح شیعی، به کسانی گفته می شودکه درایام ولادت و شهادت ائمه علیهم السلام درمجالس جشن وعزا به خواندن اشعاری در فضایل ومناقب محمد وال محمد علیهم السلام یا مظلومیت آنان می پردازند. ولی اغلب به مرثیه خوانان حسینی گفته می شود که با خواندن شعرومرثیه وذکر مصیبت اهل بیت(ع)، اهل مجلس را می گریانند.
5-اهل بیت(ع): خاندان، آل محمد، عترت. منظوردودمان پاک رسول خدا(ص) واصحاب کساء و ذریه مطهر پیامبر اسلام (ص) است. ودر حماسه عاشورا، امام حسین علیه السلام و برادران وخواهران وفرزندان وبستگان آن حضرت که ازنسل پامبراکرم (ص) درکربلا حضورداشتند، اهل بیت محسوب می شوندکه درپی شهادت آن امام بزرگوار، به اسارت رفتند6.
احمد در فضائل الصحابه با سند خود ازسعید بن جبیرازعامر چنین نقل می کند: هنگامی که آیه( قُلْ لاِ اَسْئلُکُمْ عَلَیْهِ اَجْراً اِلّاالْمَوَدَةَ فی ِالْقُرْبی )(سوره شورا آیه23 ) نازل شد اصحاب عرض کردند ای رسول خدا(ص) خویشاوندان توکه مودت آنها برما واجب است کیانند؟ فرمود: علی وفاطمه و دوفرزند آنان، این سخن را سه بار تکرارفرمود7.
ابوبصیر، ازامام صادق(ع) پرسید )آل محمد) کیانند؟ فرمود: (ذریه ونسل او)
پرسید: (اهل بیت محمد) کیانند؟ فرمود: (امامانی که اوصیای اویند)
پرسید)عترت)اوچه کسانند؟فرمود:(اصحاب عبا) 8. خداوند، دوستی ومودت خاندان پیامبراسلام (ص) را در قرآن، اجر رسالت آن حضرت قرارداده وواجب نموده است (قُلْ لااَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ اَجْرآ إلا الْمَوَدَةَ فی ِالْقُربی )بگو، من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی کنم جز دوست داشتن نزدیکانم 9.
امام شافعی نیزبه فرض بودن محبت اهل بیت علیهم السلام اشاره دارد:
یا اَهْلَ بَیْتِ رَسُولِ اللهِ حُبُکُمُ فَرْضٌ مِنَ اللهِ فِی الْقُرْآن ِاَنْزَلَهُ
کَفاکُمُ مِنْ عَظیم ِالْقَدْرِ اِنّکُمُ مَنْ لَمْ یُصَلّ عَلَیْکُمْ لاصَلاة لَهُ10.
همین محبت خاندان رسول اکرم(ص) مرزحرکت درحفظ صحیح دین است.
تولای شما فرض خدایی است قبول و رد آن مرزجدایی است
دیانت بی شما کامل نگردد به جز با عشقتان دل، دل نگردد
هرآنکس راکه دردین رسول است ولایت، مهروامضای قبول است11.