آموزش و پرورش چه توقعی از دانش آموزان دارد؟
مهرماه فرا رسید و شور و شعف دانش آموزان از دیدنی ترین صحنه های سال تحصیلی جدید است ، مدارس در قالبهای مختلف از دولتی ، غیر انتفاعی ، نمونه ،استعدادهای درخشان و ... فعالیت خود را با برنامه های اصلی و فوق برنامه ای آغاز کرده اند و قرار است نه ماه عمر عده ی زیادی از فرزندان این مرزو بوم در این مدارس سپری شود و در پایان این نه ماه انتظار میرود که دانش آموزان .....
آری این نقطه چینها ابهامی است که بسیاری از مردم و حتی فرهنگیان دارند.سوال مهم و ابهام بزرگ هر سال این است که انتظار میرود دانش آموزان در مقاطع مختلف در پایان سال چه تغییری کرده باشند؟ آیا صرف ارائه اطلاعاتی که بسیاری از آنها تا پایان عمر هرگز به کارشان نمی آید و از مابقی نیز جز بخشهای خاصی در خاطرشان نمی ماند کافی است ؟
این سطور بدان معنا نیست که طرح تحول آموزش و پرورش دیده نشده است . طرح تحول سندی است که میتوان بعنوان یکی از افتخار آمیزترین اسناد در جمهوری اسلامی به آن اشاره کرد لیکن شیوه ی اجرا گاهی مهمتر از اصل سند است . در آموزش و پرورش و در سطح مدارس آنچه اتفاق می افتد و محصولی که هر سال از آن صادر میشود هیچ شباهتی به خروجی اعلام شده در طرح تحول ندارد. در صفحات ابتدایی طرح جمله ای از مقام معظم رهبری درج شده که مقصود این مقاله نیز توجه به همین فرمایش می باشد " تحول یک کلمه است. لکن در پشت این وجود لفظی، در پشت این کلمه، یک دنیا کار نهفته است . (بیانات مقام معظم رهبری ٣/ ٥/ 138٦ ) "
دانش آموزانی که انگیزه ی لازم برای مطالعه و حتی حضور در مدارس را ندارند، معلمانی که برخی از آنها با دانش آموزان کلاس خود ارتباط درس خصوصی و در منزل برقرار میکنند و برای این اتفاق ناچار کلاسهای درس مدرسه ی آنها ضعیف است ( تا آنجا که بسیاری از مدارس غیر انتفاعی در ابتدای جذب معلم کتبا یا شفاهی قرار میگذارند که معلم برای دانش آموزان کلاس خود تدریس خصوصی برگزار نماید) ،اشکالات پایه ای در هر مقطع وسطح به دلیل ضعف در پایه ی قبلی ، ضرورت نام نویسی در آموزشگاههای کنکور برای قبول شدن در دانشگاه و رشته هایی که با آزمون است ، نیاز به گذراندن دروس پیش نیازدر دانشگاهها همه و همه نشانگر فاصله ی عمیق وضعیت فعلی آموزش و پرورش با طرح تحول از حیث علمی است . در عرصه ی موضوعات تربیتی و پرورشی هم وضعیت نه تنها بهتر نیست بلکه به مراتب بدتر از وضعیت علمی می باشد و این را میتوان از والدین ، معلمان وسایر وابستگان به دانش آموزان به وضوح شنید.
با این حساب سخن اینجاست که به واقع آموزش وپرورش در پایان سال جاری چه توقعی از دانش آموزان دارد؟ اساسا آیا هدفگذاری واقعی رخ داده و آیا اگر هدفگذاری انجام شده مدیران ، معلمان و کارکنان متناسب با پیش بینی هدف در آموزش و پرورش وجود دارد ، امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای رسیدن به اهداف پیش بینی شده ، تهیه شده است ؟ گذراندن یک سال تحصیلی و دیدن موفقیت در نمرات آزمون اشتباه ترین ملاک سنجش موفقیت یا عدم موفقیت یک نهاد پر نیرو و پر هزینه مانند آموزش و پرورش است .
بنظر میرسد اسلامی و علمی کردن مدارس جز ضروریاتی است که باید هر چه سریعتر برای آنها الگوهایی ارائه گردد، الگوهایی که برای دانش آموزان ملموس و قابل دست یابی باشند.
همچنین تربیت کادر اعم از مدیران ارشد ، میانی و مدارس و معلمان و... که رفتار آنها خواسته یا ناخواسته بر شخصیت دانش آموزان اثر گذار است نیز امری لازم و ضروری می باشد. در کنار دو اتفاق فوق برقراری ارتباط معنا دار با خانواده و نیز برنامه ریزی جهت تربیت خانواده ها به دلیل نقش اساسی خانواده در تثبیت آموزشهای مدارس بر دانش آموزان هم امری مهم و اجتناب ناپذیر می باشد. به نظر میرسد اگر این اتفاقات بصورت جدی وبا پرهیز از هر گونه شعارزدگی و تنبلی انجام نشود نمیتوان به آینده ی این نسل از حیث تعهد و علم امیدوار بود.
