شهر موشها پس از 30 سال در شهر ما چه می خواهد؟
مستی و رقاصی گربه ها ، فرو ریختن قبح نوشیدن شراب و رقاصی در قالب گربه و با عنوان حیوان پلید و دشمن ، اتفاقی است که در بخشهایی از فیلم رخ میدهد...
سالهاست یکی از موضوعاتی که همواره در عرصه هنر هفتم به گوش میرسد و گاه آنقدر این صدا بلند است و به حدی تکرار میشود که ملال آور میگردد ، حق و حقوق صنفی هنرمندان است . مدتهاست انتقاد و نقد جدی به سینما و کارگردانان ، فیلمسازان و حتی بازیگران تبدیل به یک تابو شده و کمتر کسی جرات میکند که انتقادش از این قشر را اعلام کند ، چرا که بلافاصله با موجی از تحقیرها و توهینها و در بهترین وضعیت توجیهات خنده دار و مضحک مواجه میشود، شاید بعنوان نمونه دفاع تمام قامت عرصه سینما از خطای واضح و سخنان سخیف کیارستمی را بتوان خاطر نشان کرد که اخیرا رخ داد .
شکی نیست که هنرمندان عرصه سینما نیز مانند همه صنوف دیگراز حق و حقوقی قانونی برخوردارند ، اما نکته ای که مغفول مانده اینست که در همه صنوف در کنار حقوق صنفی ، وظایف صنفی نیز تعریف میشود ، اما در عرصه سینما شهرت و ستاره شدن دوعنصری است که حاشیه ای امن برای اهالی این صنف ایجاد میکند واین در حالی است که خطر این گروه چنانچه وظایفشان را نشناسند یا به آن عمل نکنند به مراتب از سایر گروهها بیشتر و جبران ناپذیرتر است .
اندک نگاهی به تاریخ سینما نشان میدهد که سینما حتی در کشوری مانند آمریکا روزگاری تحت نظارت عده ای اخلاق مدار بوده است ، لیکن اندکی بی مبالاتی موجب شد تا سینمایی که قرار بود زیر مجموعه و عضوی از خانواده ی فرهنگی آمریکا باشد تبدیل شود به تنها عرصه ی فرهنگ ساز ، و گزافه نیست اگر بگوییم متهم اصلی آمریکای امروز که از هر حیث به لجنزار انسانی تبدیل شده ، عنصر سینمای آن است . لذا می بینیم اهالی این رسانه اتفاقا مسئولیت بیشتری دارند و با این نگاه لازم است حقوق مخاطبین سینما یعنی بینندگان فیلمهای سینمایی نیز تعریف شده و از تضییع آن جلوگیری گردد.
حقوق مخاطبین در موضوعات مختلف قابل تبیین می باشد . در عرصه فنی سینما از کیفیت صوت وتصویر تا سناریو و متن و در عرصه محتوا ، تاثیری که بر گروههای مختلف مخاطب می گذارد همه وهمه حقوق مخاطب میلیونی فیلمهای سینمایی است و البته انصاف آنست که حقوق میلیونها نفر در برابر حق چند هزار هنرمند از اهمیت بالاتری برخوردار است و متاسفانه این قطعه از پازل سینمای ایران قطعه ای گمشده است که کمتر کسی حتی جرات تذکر ویادآوری آن را دارد .
با نگاه به این مقدمه که البته نیاز به توضیح و تشریح بسیاری دارد ، این مقاله قصد دارد تا به بهانه ی فرارسیدن روز کودک نگاهی به فیلم پر سر وصدای شهر موشهای 2 داشته باشد.
شهر موشهای 2 را خانم مرضیه برومند ظاهرا در ادامه شهر موشهای یک و با نگاه به گذشت سالها از سن اعضای شهر موشهای یک ساخته است . در این فیلم موشهای کوچک بزرگ شده و خود دارای فرزند هستند ، در طول زمان موفق به سرنگون کردن گربه دشمن و ساخت شهری رویایی شده اند و مابقی ماجرا...
همانگونه که مشخص است گروه مخاطب این فیلم کودکان از حدود 4 تا 10 سال می باشند. این گروه سنی در شرایطی قرار دارند که شخصیت آنها در حال شکل گیری میباشدو بهترین فصل آموزش اجتماعی و پرورش روحی آنان به اذعان روانشناسان و همچنین دین مبین اسلام ، این سن است .
آنچه در شهر موشها اتفاق می افتد گذشته از معنا ومفهوم سیاسی موش و گربه و مسامحتا از کنار آن عبور کرده وبنا بر آن میگذاریم که نویسنده ، تهیه کننده و کارگردان از این مفاهیم بی اطلاعند!!! دارای حواشی عجیب و قابل ملاحظه است که به برخی از آنها اشاره میشود.
مستی و رقاصی گربه ها ، فرو ریختن قبح نوشیدن شراب و رقاصی در قالب گربه و با عنوان حیوان پلید و دشمن ، اتفاقی است که در بخشهایی از فیلم رخ میدهد ، اتفاقی که در فیلمهای سینمایی ممنوع است اما در شهر موشها با تبدیل کردن انسانها به گربه این ممنوعیت نادیده گرفته میشود و فرزندان با شرایط فوق شاهد انجام آن هستند، هم آغوشی زن ومرد ، پیانو زدن در رستوران توسط زنها ، نداشتن حجاب برای زنها ، اختلاط مدرسه دختران و پسران ، و عاشق شدنهای مکرر از دیگر اتفاقات این فیلم است . سوال مهم اینست که اولا ضرورت قرار دادن این صحنه ها در فیلم چیست ؟ ثانیا آیا اهالی سینما و سازندگان این فیلم قبول ندارندکه هر فیلم ، آموزشهایی را به مخاطب میدهد آنهم در دورانی که بیش از پنجاه درصد اطلاعات عمومی مردم از تلویزیون و همین فیلمهاست ؟ و سوم اینکه همخوانی این اتفاقات با فرهنگ ایرانی در کجا لحاظ شده؟ شاید سازندگان این فیلم هم مانند برخی ادعا دارند که آنرا برای بیننده خارجی ساخته اند!!!!
در فیلم سینمایی شهر موشها که متاسفانه رسانه ی ملی نیز در تبلیغ و ترویج آن سهم بسزایی دارد بسیاری از حقوق معنوی بینندگان تضییع شده است که هیچ مطالبه کننده ای ندارد.
ترفند وارد کردن فرهنگ جدید از طریق کودکان با عنصر فیلم ، ترفند مشهوری است ، آنقدر مشهور که اساسا در تحلیل سینمای غرب یقینا همواره بخشی از تحلیلها به این موضوع می پردازد.
به جهت جلوگیری از اطاله کلام ، بنظر میرسد نیاز است که گروههای مردم نهادی برای احقاق حقوق مخاطبین سینما از هنرمندان این عرصه در کشور ایجاد گردد و البته این نافی وظیفه ذاتی دستگاههای مرتبط مانند وازرت ارشاد که مقام معظم رهبری در سخنرانی اول سال خود دستور دقت و عدم مسامحه به آنها داده اند نیست . همچنین از نهادهایی مانند حوزه هنری توقع میرود به جای ترویج وپخش اینگونه فیلمها در سینماهای مرتبط با حوزه هنری ، نه تنها از پخش آن جلوگیری نماید بلکه با ارائه تحلیل متقن و مستدل خانواده ها را آگاه نموده و از در معرض فروپاشی فرهنگی قرار گرفتن نجات دهد.
